O canal de Suez, ese suco de case douscentos quilómetros aberto no deserto para ligar o mar Mediterráneo ao mar Vermello e permitir as embarcacións iren da Europa á Asia sen teren que contornar a África polo cabo da Boa Esperanza, foi un proxecto iniciado polos faraóns, rematado no século XIX e ampliado no XX. Durante este tempo estivo varias veces fechado ao tránsito
O historiador Eliseo Fernández é o autor do último caderno monográfico A FONDO que acompaña o semanario en papel Sermos Galiza e que revela o activismo de Gonzalo Torrente Ballester na Falanxe. "Resulta complicado explicar como os anos chave da traxectoria vital dun personaxe do relevo de Torrente son hoxe practicamente ignorados", advirte na publicación. Conversamos con el sobre este traballo.
Hai corenta anos, o 20 de maio de 1979, milleiros de persoas convocadas pola Asemblea Nacional-Popular Galega marcharon sobre Xove para amosar o seu rexeitamento ao proxecto da central nuclear. A mobilización, apoiada polo conxunto do movemento nacional popular galego, representou un golpe decisivo ao proxecto de Fenosa.
Pasou á historia como A Beltranexa pero para nós será sempre a raíña que puidemos ter e nos roubou o malfado da historia.A excelente señora para os galegos e portugueses, a monxa tola para os cataláns e aragoneses, dona Xoana exemplifica nun tempo histórico a vontade do noso pobo de conformar unha Galiza arredada de Castela, achegada a Portugal e ligada ao espazo atlántico. Eis un extracto da información publicada ao respecto no número 345 de Sermos Galiza.
Foi un auténtico campo da morte. O antigo colexio de elite levantado polos xesuítas na desembocadura do Miño na segunda metade do século XIX rematará convertido a partir de 1937 nun campo de concentración onde serán fusilados máis de 171 presos políticos. A memoria do centro de reclusión de Camposancos segue á espera de reconciliarse co presente. Eis un extracto da peza, publicada no número 345 do semanario en papel Sermos Galiza.
Afirmaba a cotío que xa asasinara 99 e que só lle faltaba un para chegar os 100. Xaime González Núñez, para uns o “Bombas”, para outros “Xaime de Agroxoi”, membro das escuadras falanxistas da comarca de Sarria, escribiu algunhas das páxinas máis negras do terror fascista na Ribeira Sacra, Sarria ou o Caurel.
Signifícase por ser o único beato elaborado fóra do espazo peninsular. Realizado no escritorio do importante centro cultural operativo no mosteiro gascón de Saint Sever ao longo do século XII, afirma o Reino de Galiza como unha realidade diferenciada na área peninsular, ao tempo que obvia calquera referencia a León e Castela. Serviu a Picasso de inspiración para o Gernika. Eis un extracto da información, publicada no número 344 do semanario en papel Sermos Galiza.
Hai más dun século que aparellos mecánicos sucan os ceos de Galiza. A reconstruír esa travesía dedica os seus esforzos Xerardo Rodríguez Arias, autor dun volume de referencia centrado en Compostela e a piques de finalizar outro de ámbito nacional. E, como todo esforzo por coñecer a historia, del tamén se extraen leccións para o presente. Non é a menor o que cualifica de “absurdo total”: a ordenación aeroportuaria de Galiza.
A contribución da Alemaña nazi será decisiva no trunfo do fascismo español. O goberno de Hitler achegou axuda económica e militar ao franquismo ao tempo que aproveitou o conflito bélico para ensaiar o seu novo programa de guerra, que será aplicado durante a II Guerra Mundial. A presenza de Erich Andres e doutros fotógrafos nazis na Galiza explícase dentro dese operativo. Eis un extracto da reportaxe publicada no número 343 do semanario en papel Sermos Galiza.
Abonda con reparar na represión que seguiu a revolución galega da segunda metade do século XIV para caer na conta do alcance da mesma. O uso indiscriminado do terror contra a poboación botando man de tropas mercenarias francesas ou o exilio en Portugal e en Inglaterra de centos de galegos son exemplos significativos da dimensión desta revolta. Achegamos aquí a crónica dos exilios galegos do século XIV. Eis un extracto da peza, publicada no número 343 do semanario en papel Sermos Galiza.
Manuel María Mora Pita da Veiga é concelleiro do PP en Cambre, onde o partido de Feixoo votou na sesión plenaria de abril en contra de dedicar unha rúa a dous edís da Corporación democrática de 1936 que foron asasinados polos golpistas. O PP cualificou de “anécdota” estas mortes e cre que non teñen “méritos suficientes”. Vídeo no interior.
Justo Beramendi (Madrid, 1941), catedrático de Historia Contemporánea e especialista na historia das ideoloxías e dos nacionalismos, estabelece nesta conversa unha aproximación á primeira manifestación do denominado galeguismo político, o provincialismo, que nace entre 1840 e 1846 no seo do Partido Progresista. Faino cando se cumpren 173 anos daquel 26 de abril que deixou a semente dos Mártires de Carral.
O vínculo de Galiza coa Revolução dos Cravos é de longa data. Emocional e política, cada 25 de abril esa conexión celébrase por todo o país. Este ano, 45 aniversario, a Associaciom José Afonso (AJA) programa os seus actos en Compostela, a comezar por unha exposición de carteis na Fundación Eugenio Granell.
Como tres xornalistas soldados procedentes de Galiza relataron as guerras coloniais españolas no Rif ocupa a metade do novo libro do historiador Dionisio Pereira (A Coruña, 1953), Escritos africanos. Entre Galiza e o Rif. Unha ollada desde a periferia. A outra metade ocúpana estudos específicos sobre ese territorio actualmente marroquí, onde Pereira reside desde 2013.
O 20 de abril de 1949 un importante número de efectivos da Garda Civil toman ao asalto dúas vivendas que servían de puntos de apoio a membros da II Agrupación do Exército guerrilleiro de Galiza na localidade monfortina de Chavaga. A acción represiva do franquismo rematará coa morte dunha muller e cinco homes nunha actuación decisiva para o desmantelamento da oposición armada ao fascismo na Ribeira Sacra.
Un militante nacionalista máis a facer un memorando de dignidade. Outra paxina imperdíbel agochada polo silencio imposto aos derrotados e que debe ser escrita en letras de ouro para que a vitoria sexa algún día posíbel. A historia, ao fin, daquelas loitadores anónimas do partido de Castelao e de Bóveda que sementaron Galiza con fanegas de rebeldía.
José María “Chato” Galante, torturado nos últimos anos do franquismo, visitou Galiza na procura de tender pontes co movemento memorialístico galego e lograr que se sume á CeAQUA, a coordinadora estatal de apoio á querela arxentina contra os crimes do franquismo. Na visita estivo acompañado por Miguel Ángel Gómez, “Gus”, que acaba de lograr que a titular do xulgado 49 de Praza de Castilla, de Madrid, incoe dilixencias por “presuntos delitos de lesa humanidade” contra varios policías da ditadura, entre eles Antonio González Pacheco, “Billy el Niño”, que someteu a torturas a ambos. Eis un extracto da entrevista publicada no número 341 de Sermos Galiza.
A apertura dos campos de concentración da Pobra están directamente ligados á política represiva instaurada polo franquismo e particularmente ao avance do exército franquista ao sur do Ebro e á progresiva caída da fronte catalá, que obrigou á posta en funcionamento de novos centros de reclusión e á activación doutros que xa viñan funcionando desde 1937. Eis un extracto da peza, publicada no número 341 do semanario Sermos Galiza.
Aínda dá nome a unha rúa na Coruña. Resistente ao tempo, á aplicación da lexislación e á falta de vontade de gobernos dunha e doutra cor que non se atreven co fundador da igrexa de San Pedro de Mezonzo. Mais como denunciaba recentemente o activista, investigador da memoria e vítima do franquismo Manuel Monge non é un caso illado senón unha mostra de todo o que fica para construír unha sociedade merecente da consideración de democrática.
Fai parte daquela xeración de ouro que alumeou o espertar cultural galego nas centurias do baixo Imperio. A obra teolóxica e histórica de Paulo Orosio ocupa un lugar central en toda a produción cultural do mundo coñecido do século V mantendo a súa influencia até os nosos días. Estamos, ao fin, diante doutro xigante que pariu Galiza e que modelou o pensamento a cultura Europea desde aquelas.
O investigador Carlos Babío, coautor do libro Meirás. Un pazo, un caudillo, un espolio, foi denunciado polos netos e netas do ditador Francisco Franco por inxurias e calumnias. Estaba citado para un acto de conciliación na mañá da segunda feira nun xulgado de Madrid. Non acudiu. Explícalle as razóns a Sermos Galiza.
O 24 de marzo de 1932 falecía en Ourense a consecuencia das feridas producidas uns días antes polas balas da Garda Civil mentres participaba nunha xornada de folga o mozo de dezaoito anos Xenaro Ortíz Neira. Afiliado das Mocidades Galeguistas, membro do grupo Ultreia e persoa influída pola tradición heterodoxa do marxismo, milita na lexión dos esquecidos do noso martirioloxio rebelde.
Foi unha peza chave na represión en Monforte de Lemos. Formado politicamente nas filas daquela dereita católica que señoreaba a política castelá dos anos vinte e trinta non tardou en sumarse ao fascio cando viu en risco os seus privilexios. Defendeunos a morte, e así morte a morte fixo unha exitosa carreira na estrutura do réxime franquista.
O 5 de marzo de 1949 eran asasinadas nun enfrontamento coas forzas da orde as guerrilleiras galegas Carme Temprano e Manuela Teiga e os guerrilleiros galegos Xosé María Castelo, Vicente Peña e Manuel Pena. A recuperación o pasado ano dos cadáveres de catro deles, soterrados nunha fosa común a carón da igrexa parroquial de Paramos, no Val do Dubra, sitúa outra vez de actualidade estes feitos. Achegamos nova información para botar luz nun dos fitos da oposición armada ao franquismo na Galiza. Eis un extracto da peza publicada ao respecto no número 338 de Sermos Galiza.
A posta en funcionamento dos campos de concentración de Muros responden ás necesidades derivadas da política represiva instaurada polo franquismo e da propia lóxica do conflito bélico no norte peninsular. A caída da fronte norte, tras a derrota do exército popular en Asturias e Cantabria, impulsa a apertura dunha rede de centros de reclusión ao longo de toda a xeografía galega. Eis un extracto da peza publicada ao respecto no número 337 de Sermos Galiza.
Memoria histórica democrática de Galiza é o texto lexislativo que esta cuarta feira presentou á prensa o deputado do BNG Luís Bará. Resarcimento das vítimas do franquismo, recuperación de bens espoliados pola ditadura e a anulación de xuízos e condenas franquistas son os eixos vertabradores da proposta.
![Bicicletas: saia ou pantalón? [por Xoán Costa]](/asset/thumbnail%252C730%252C412%252Ccenter%252Ccenter/media/sermosgaliza/images/2019/03/01/2019030113152871816.png "Bicicletas: saia ou pantalón? [por Xoán Costa]")
As 19 persoas denunciadas pola familia Franco despois da ocupación simbólica en 2017 do Pazo de Meirás esixen do Goberno do Estado que mova ficha. “Para os galegos e galegas non é menos importante a recuperación do Val dos Caídos, se non máis, recuperarmos Meirás”, declarou aos medios de comunicación o seu portavoz, Néstor Rego.